چله‌ای که سنت‌ها را زنده نگه می‌دارد
تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۳۰۸۸۴
ایسنا/خراسان شمالی شب چله از دیرباز به‌عنوان شب صله‌رحم، محبت‌ها و حرمت گذاشتن به بزرگترها مطرح بوده است، شب‌نشینی در خانه پدربزرگ‌ها به‌دلیل احترام و حرمتی که ایرانی‌ها برای پدران و مادران قائلند، انجام می‌شود.
یلدا شب اول زمستان و شب آخر پاییز است. خانواده‌ها در شهرستان اسفراین و بام و صفی‌آباد در شب چله، با شب‌نشینی در خانه ریش‌سفیدان و بزرگان فامیل و خوردن شیرینی و آجیل و میوه زمان را سپری می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خوردن هندوانه اهمیت خاصی دارد، چون معتقدند هر کسی در این شب هندوانه بخورد در فصل زمستان در برابر سرما و بیماری مصون خواهد بود، در شب چله سرو تنقلات، قصه‌گویی بزرگان خانواده و گرفتن فال حافظ رایج است.
شب چله در روستاهای سطح شهرستان اسفراین حال و هوای دیگر دارد. در روستاهای گردشگری و تاریخی رویین، سرچشمه و اردغان، دهنه اجاق، جهان، بام و ... مراسم شب چله به‌صورت ویژه برگزار می‌شود و خوراکی‌های خاص، مراسم خاص و با آداب ویژه‌ای برگزار می‌شود.
یکی از این آیین‌ها و رسوم شب چله در اسفراین، چله بردن برای عروس است که این هدیه تقریباً همواره به نام عروس و به کام خانواده عروس است. در بیشتر روستا مانند گذشتگان، ذبح گوسفند و قورمه کردن گوشت را انجام می‌دادند و میوه‌های فصل را به‌تدریج تهیه می‌کردند و در محل‌هایی از خانه که سردتر از بقیه اتاق‌ها بود، به شکل «آونگ» یا آویز نگهداری می‌کردند تا در شب چله و در طول زمستان مصرف کنند. نگه داشتن کدو و هندوانه روی کاه در کنار آونگ کردن برخی میوه‌ها مثل انگور از روش‌های نگهداری خوراکی‌های این شب در نبود یخچال بوده که در بیشتر روستاهای اسفراین همچنان مرسوم است.
همچنین رسم است که در سمت روستا سرچشمه و اردغان در شب‌های چله، برف با شیره انگور مخلوط و سرو می‌شد. برشته کردن گندم یا گندم تف داده‌شده یکی دیگر از آجیل‌های شب یلداست که بیشتر در سمت روستاهای ترک‌نشین و همچنین کرمانج رواج دارد. خانواده‌هایی هم که عزادار بودند در این شب به خانه دیگر اقوام دعوت می‌شدند تا در شادی و سرور آنها شرکت کنند و غم از دل بزدایند.
مردم روستاهای دهنه اجاق و جان در ایام چله به جمع‌آوری هیزم می‌پرداختند، این هیزم‌ها را برای پخت غذا شب چله و همچنین آتش روشن در محوطه حیاط و جمع شدن اهلی خانه در اطراف آن و زغال آن برای گرم نگه داشتن کرسی که با لحاف پشمی پوشانده می‌شد، استفاده می‌شد.
هنرمندان، شاعران و نوازندگان خراسان شمالی از گذشته در شب یلدا هنرنمایی می‌کردند، آنهایی که صدایی نیکو دارند و دست‌شان هم به ساز می‌رود، در این شب آوازهای کهن را که اغلب به زبان‌های کرمانجی و ترکی سروده شده است، می‌خوانند و می‌نوازند.
بخشی از حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس مانند شب چله برعهده مردم است. بزرگان ما در طول هزاران سال این وظیفه را با برگزاری درست و دقیق با سنت‌ها و آیین‌هایی مثل شب چله انجام داده‌اند و امروز با وجود ثبت جهانی چله/ یلدا هنوز تا معرفی مطلوب آن در سطح جهانی و تبدیل آن به فرصت طلایی گردشگری راه بلندی در پیش است.
آیین کهن و باستانی شب «چله / یلدا» آذر ماه سال ۱۴۰۱ به‌عنوان نوزدهمین میراث فرهنگی ناملموس ایران به‌شکل مشترک با افغانستان در فهرست جهانی یونسکو به ثبت جهانی رسید.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری خراسان شمالي شب یلدا استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها شب چله
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۳۰۸۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
غرب می‌خواهد هویت زنانه را از بین ببرد
به گزارش خبرنگار مهر، نشست «دختران منتخب کشور؛ نامزدهای مشاوران جوان دولت مردمی»، در آستانه دهه کرامت با حضور انسیه خزعلی، معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور در سالن پیامبر اعظم وزارت کشور برگزار شد.
خزعلی در این نشست که با حضور مشاوران امور بانوان دستگاه‌های اجرایی برگزار شد، با تاکید بر نقش محوری زنان و دختران در خانواده گفت: رهبر معظم انقلاب در برنامه هفتم پیشرفت بر مساله خانواده و رفع موانع رشد و شکوفایی زنان تاکید می‌کنند چراکه فراهم کردن هر چه بیشتر شرایط برای پیشرفت زنان اهمیت دارد.
خزعلی در ادامه گفت: تفاوت‌های میان دختر و پسر، زنان و مردان برای رشد و کمال و تقسیم وظایف است. هر کدام جلوه صفات خالق هستند و شرایطی دارند تا جامعه بتواند از این استعدادها و ظرفیت‌ها استفاده کند و برای کمال هر کدام به کار بگیرد.
وی افزود: غرب می‌خواهد هویت زنانه را از بین ببرد. هویت زنانه یک پشتوانه و گنجینه است که زنان باید آن را حفظ کنند.
وی تاکید کرد: باید از فکر زنان استفاده شود. زنان باید در برنامه‌های وزارت خانه‌ها دخالت داشته باشند. در همین راستا رئیس جمهور زنان را در شوراهای عالی منصوب کرده و در برخی وزارت‌خانه‌ها زنان در منصب‌های مدیریتی حضور دارند.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور اظهار داشت: معاونت زنان بر مبنای اسناد بالادستی یک نهاد ستادی است و در همین راستا وظایفی دارد و خیلی وارد کار اجرایی نمی‌شود. ولی می‌تواند دستگاه‌های اجرایی را هماهنگ و وادار به کار کند. معاونت زنان ریاست جمهوری وظیفه سیاست گذاری، برنامه‌ریزی، رصد و ارزیابی فعالیت‌ها را بر عهده دارد.
وی در ادامه گزارشی از مجموعه فعالیت‌های معاونت امور زنان ارائه کرد و گفت: معاونت زنان بیشترین مشارکت را با وزارت ارشاد و بخش‌های فرهنگی داشته است. همچنین همکاری‌هایی در اموری که متولی آن هستیم با وزارت بهداشت، وزارت علوم و دیگر دستگاه‌ها داشته‌ایم.
خزعلی در ادامه برخی جزئیات و فعالیت‌ها را تشریح کرد و اظهار داشت: تهیه اطلس‌های آماری، حمایت از زنان سرپرست خانوار و آسیب‌هایی که متوجه زنان است و دیگر موارد از جمله اقدامات است. جذب یک درصد بودجه دستگاه‌ها برای انجام فعالیت زنان نیز قابل بیان است.
وی افزود: ساختار معاونت در دولت دهم ۱۲۰ پست داشت و دارای قدرت بیشتری بود ولی در دولت قبل ضعیف شد و به ۳۹ پست رسید که در صدد اصلاح ساختار هستیم.
خزعلی گفت: برنامه‌هایی از جمله ایجاد ظرفیت‌های شغلی برای خانم‌های خانه‌دار، حمایت از کسب و کار خانواده‌محور با ارائه تسهیلات، تأسیس صندوق حمایت زنان سرپرست خانوار که دولت وام‌های آن را ضمانت می‌کند، تسهیلات مشاغل خانگی، تسهیلات سفر، راه اندازی بازارچه‌های فروش کالای زنان خانه‌دار، حمایت از زنان زندانی و فرزندان آنها از دیگر اقدامات صورت گرفته است.
کد خبر 6100502
تیراندازی، مراسم عروسی در ونایی بروجرد را به عزا تبدیل کرد